Հայրենիք և մշակույթ

Երկու տեղից, համարյա նույն ժամերին, պարտադիր ներկայանալիք ունեմ, երկուսն էլ՝ կարևոր, երկու ընտրելիք:
Առաջինին ասում եմ՝ չի լինի՞ առավոտ ծեգին մեկնենք, ժամը երեքին քաղաքում լինենք:
Զարմանում է, նման կերպ խոսելն ընդունված չէ, առավել ևս՝ այս օրերին: Ասում է՝ ի՞նչ կա ուրիշ՝ հայրենիքից բարձր:

Կա, ասում եմ, բարձր չէ, բայց համարժեք է՝ մշակույթը:
Երկրորդին էլ՝ չի լինի՞ երեկոյան վեցից հետո միջոցառումը հետաձգեք:
Սա էլ է զարմանում՝ մթնո՞վ… ավելի բարձր ի՞նչ կա, քան երկրի մշակույթն է, նրա գիրն ու գրականությունը:
Կա, ասում եմ, հայրենիքն է, առանց նրա՝ մշակույթն էլ է զուր, գիրն ու գրականությունն էլ, մեր ապրելն էլ:

Մշակույթը կանխատեսելի է, աչքներս փակ՝ ճամփան գիտենք, չենք կորցնի: Սահմանները կանխատեսելի չեն, ուշանանք՝ կկորցնենք:
Այսպես էլ ապրում ենք, մի նժարին՝ բզկտված հայրենիք ու սահմաններ, մյուսին՝ մշակույթ: Մի տեղ՝ պատերազմել, մյուսում՝ արարել:
Ի՛նչ դժբախտ ենք, չգիտենք՝ ո՞ր մի ճակատով կռվենք, ո՛ր մեկին պաշտպանենք, որն առաջնահերթենք:

Գրոհն ամեն տեղից է, ամենն էլ թանկ են, մի տեղ թուլացավ՝ մյուսն է փլվում, ու՝ հակառակը:
Զարմանահրաշ Սյունիք, հերոսական Գորիս՝ վզին օձերը փաթաթված, թշնամու դրոշը բերած՝ ուղիղ գլխներիս: Մաքառում ենք՝ չկորցնելու ոչ հայրենիք, ոչ՝ մշակույթ:
Հայի բախտ ու ճակատագիր:
Չգիտեմ էլ՝ հայերիս մոտ ո՞րն է շուտ եղել՝ հայրենի՞քը, թե՝ մշակույթը:
Միայն մի բան գիտեմ՝ մեր Գողթան երգերն առաջացել են մեր Գողթն գավառում ու… անմահացրել նրան:

Այսօր նա չկա, բայց երգերը կան:
Գողթն գավառը՝ մեզ դաս, թող Գողթնը լիներ՝ իր երգերին տիրություն աներ, իր հողից սնվեին ու բարձրանային ծառերի պես:
Երգերը շալակած չոլերը չընկնեինք, էսօր էլ հարց չտայինք՝ ո՞րն է, Բաբո, մեր հայրենիք… էն, որ ուներ բարձր երկինք ու մշակու՞յթ…

Սուսաննա Բաբաջանյան
Գորիս
Լուսանկարը՝ հեղինակի

Մեկնաբանություններ